W dźěłarničce předstajeja so zakłady a žórła kaž tež rozdźělne scenarije wužiwanja resursow internetoweje strony www.soblex.de. Móžnosće jeje wužiwanja w šulskim konteksće so z wobdźělnikami diskutuja. Žro poskitka pod www.soblex.de je morfologiski generator za hornjoserbšćinu. Wón twori zakład za prawopisnu kontrolu a je analytiski grat za serbske słowne formy, sady a teksty.

dr. habil. Sonja Wölkowa

Serbski institut z.t.

Sonja Wölkowa je nawodnica rěčespytneho wotrjada Serbskeho instituta z.t. w Budyšinje. Wona studowaše pólsku rěč a literaturu na uniwersiće Adama Mickiewicza w Poznanju. K jeje dźěłowym wobłukam słušeja mjez druhim frazeologija, stilistika a leksikografija hornjoserbšćiny. Tučasnje nawjeduje přihot rěčneho internetoweho portala za hornjoserbšćinu. Do tutoho konteksta zarjadujetej so kwalitatiwny management a rozšěrjenje hornjoserbskeje awtomatiskeje prawopisneje kontrole, kotraž je pod www.soblex.de wozjewjena.

W dźěłarničce so wo rozdźělnych rěčnych registrach a wo jich róli w šulskim kubłanju diskutuje. Aktualne wuwićowe tendency w zwisku ze spisownej a wobchadnej, wšědnej a šulskej resp. swójbnej a kubłanskej rěču so předstajeja. Na zakładźe přikładow ze šulskeje praksy so wo rěčnych normach diskutuje a wo tym, što so jako zmylk hódnoći. Analyza zmylkow a wašnje korigowanja stej tohorunja temje dźěłarnički.

dr. Jana Šołćina

Serbski institut Budyšin a Institut za sorabistiku na Lipšćanskej uniwersiće

Jako wědomostna sobudźěłaćerka Serbskeho insituta a docentka při Instituće za sorabistiku Lipšćanskeje uniwersity slědźi a wuwučuje dr. Jana Šołćina k slědowacym temam: • stawizny a přitomnosć hornjoserbskeje spisowneje rěče • dwu- a wjacerěčnosć • bilingualne přiswojenje rěče • fachowa didaktika serbšćiny • didaktika bilingualneje wučby

Wosebje w Americe a w Jendźelskej, ale tež w zapadnej Němskej, so kedźbliwosć dźeń a bóle w šulskej wokolinje zadomi. Wuwili su so wšelakore programy a wučerjo kaž tež šulerjo rozprawjeja wo dobrych wuskutkach: mjenje mylenjow a konfliktow, přijomniša wuknjenska atmosfera, wjace měra a wjesela. By kedźbliwosć tež našim serbskim šulam tyła? Prjedy pak hač móžemy ju jako wučerjo šulerjam zbližić, dyrbimy ju sami za nas wotkryć a ju trenować. W tutej dźěłarničce zeznajomimy so ze wšelakorymi zwučowanjemi kedźbliwosće, kotrež hodźa so w krótkej a dlěšej formje jara jednorje do wšědneho dnja zatwarjeć a tohorunja (pozdźišo) ze šulerjemi w šuli přewjesć. Wšitcy su wutrobnje na kurs přeprošeni - znajomosće njejsu žane trěbne.

Dušan Šołta

swobodny docent za serbšćinu a meditaciju z Drježdźan

Dušan Šołta je wukubłany wučer za serbšćinu, chemiju a matematiku a dźěła jako docent za serbšćinu na Drježdźanskej Techniskej uniwersiće. Wot lěta 2012 do 2015 je w meditaciskim centrumje Plum Village w Francoskej žiwy był a so do praksy kedźbliwosće zanurił. Po tym je wjele dalšich kursow, dźěłarničkow a dalekubłanje w zwisku z kedźbliwosću a meditaciju wopytał. W Drježdźanach přewjedźe kursy kedźbliwosće za studentow a šulerjow a je wotewrjenu meditacisku skupinu załožił.

Dźěłarnička nawjaza na prašenja impulsoweho přednoška:

• Kak móžu eficientnu a efektiwnu wěcnofachowu wučbu planować, kotraž systematisce k wutworjenju wěcnofachoweje literality wjedźe?
• Kak zwěsću funkcionalne wuknjenske produkty?
• Kak zestajam nadawki, kotrež su šulerjej bliske a pozbudźowace za proces wuknjenja a za diskursy?
• Kak zwěsću a wuwiwam funkcionalne rěč podpěrowace systemy?
• Kak móžu tute kwality pod wuměnjenjemi wšědneho dnja spušćomnje reprodukować? Wobdźělnicy zestajeja pod nawodom swójske plany wučby. Woni su prošeni, wotpowědne wučbne materialije jako zakład dźěła sobu přinjesć.

Oliver Sesemann

Institut za wuwiwanje kwality na šulach Schleswigsko-Holsteinskeje

Oliver Sesemann je wukubłany wučer za jendźelšćinu a geografiju. Hižo wjele lět dźěła jako studijny nawoda a krajny fachowy poradźowar za předmjet geografija kaž tež jako krajny fachowy poradźowar za bilingualnu wučbu při Instituće za wuwiwanje kwality na šulach Schleswigsko-Holsteinskeje. Wón organizuje mjeztym 9. Krajny fachowy dźeń za bilingualnu wučbu.

Workshop skići hłósny, komunikatiwny a ćělnorěčny trening. Přez praktiske zwučowanja dóstanu wobdźělnicy wěstosć we wobchadźe z nawuknjenym. Prašenja kaž:

• „Kak móžu swoju sebjeprezentaciju wuhotować?”,
• „Kak docp ěju suwerenu móc hłosa a dźerženje ćěła?“ a
• „Kotre techniki móžu při tym tež swojim šulerkam a šulerjam posrědkować?“ abo
• „Kotre (ćělnorěčne) wotpinanje pomha koncentraciju zdźeržeć?“

namakaja w tutym workshopje pomocliwu wotmołwu. Wón sensibilizuje wobdźělnikow za wažnosć ćělnych instrumentow dychanje, hłós, gestika, mimika, dźerženje ćěła a derje artikulowane rěčenje. Tute su w swojej optimalnej formje pomocliwe a njeparujomne, runje tak kaž kreatiwna dramaturgija.

Zakładne prašenja k swójskemu a cuzemu zaznaću a přewinjenje zwučenych ćělnych a zadźerženskich mustrow su runje tak tema kaž komunikatiwne wuměnjenja, kotrež su za wuměnu trěbne. Nimo toho móža wobdźělnicy wuknyć, kak móža na přikład bojazliwym šulerjam a šulerkam pomhać, prezentniši być, a tež, kak we wučbje z mylenjemi wobchadźeja, kotrež wotběh wučby haća.

Andrea Dufner

swobodna trenarka za komunikaciju z Freyburga (Unstrut)

Andrea Dufner je załožerka a mějićelka agentury „přirodnje nawjedować“ [natürlich führen ©]. Ze swojim teamom koncentruje so na wuwiwanje nawjedowacych a coaching. Zaměr jeje dźěła je wuwiwanje awtentiskeje a přirodneje nawjedowanskeje kompetency. Andrea Dufner ma dołholětne nazhonjenja z wšědnym dnjom nawjedowacych. Nimo toho je wjace hač 15 lět intensiwnje wuwučowała. Tak móžeše samostatny a jónkrótny dalekubłanski a coachingowy koncept nadźěłać. Tutón bazuje na cyłkownosći nawjedowanskich zamóžnosćow a wuraza a na zwisku mjez ćělnej prezencu a wobsahowym dźěłom.

W dźěłarničce so metoda efektiwneho korigowanja zmylkow bliže předstaja, z pomocu kotrejež sej wučerjo spěšny a strukturowany dohlad do prawopisneje kompetency jednotliweho šulerja stworja. Tute systematiske postupowanje słuži tomu, zo zamóža wučerjo konkretny material za wotpowědnych šulerjow abo wotpowědne skupiny šulerjow zaměrnje zestajeć. Zdobom hodźi so z tutym postupowanjom za wšitkich na wuknjenskim procesu wobdźělenych bjezposrědnja transparenca wo indiwidualnych prawopisnych zamóžnosćach dźěsća docpěć.

Daniela Knoblichowa

Sakski krajny zarjad za šulu a kubłanje

Daniela Knoblichowa je fachowa wukubłanska wjednica w fachowej didaktice serbšćina a němčina při Wučenskim hamće za zakładnu šulu Krajneho zarjada za šulu a kubłanje (LaSuB), wotnožka Drježdźany. Nimo toho je fachowa poradźowarka za serbšćinu po koncepće 2plus a serbšćinu ISL (intensiwne wuknjenje rěče) při LaSuB, wotnožka Budyšin.

.

LRS (Lese- Rechtschreibschwäche) je wosebita forma wuknjenskich mylenjow, kotraž so wosebje wobmjezuje na přiswojenje čitanja a prawopisa. Samozrozumliwy wuskutkuje so falowace wukmanjenje w čitanju a prawopisu na wuwićowe perspektiwy a powšitkownu žiwjensku zdźěłanosć čłowjeka. Z psychologiskeho wida su w tutym zwisku wosebje tež wuskutki na powšitkownu wuknjensku motiwaciju a wuwiće sebjedowěry dźěsća wuznamne. Dźěłarnička ma zaměr, z šulsko-psychologiskeje perspektiwy wědu k móžnym přičinam LRS a k jeje rozeznawanju wot druhich wuknjenskich mylenjow sposrědkować. Maja so móžnosće pokazać, LRS jako wučer z časom spóznać a dźěćo wotpowědnje we wuknjenju podpěrować. Spóznać LRS pola dwurěčnych dźěći je wosebite wužadanje. Na zakładźe analyzoweje pomocy, kotraž je so wosebje za dźěło ze serbskimi zakładnymi šulerjemi wuwiła, maja so w dźěłarničce wosebitosće diagnostiki pola dwurěčnych dźěći diskutować.

dr. Jana Domelowa

Krajny zarjad za šulu a kubłanje

Dr. Jana Domelowa je diplomowa psychologowka a dźěła w referaće za podpěranske systemy při Krajnym zarjedźe za šulu a kubłanje jako šulska psychologowka. K jeje nadawkam słuša diagnostika a poradźowanje za šulerjow, staršich a pedagogow k prašenjam šulskeho wuwića, wuknjenskich a zadźerženskich mylenjow.

“Explainity education-projekt” je po wuprajenju wobhospodarjow webstrony www.explainity.de/education-project/ přinošk k runoprawnemu přistupej ke kubłanju. Jich narok je kompleksne temy zjednorjeć a wšitkim spřistupnjeć. Metoda “explainity” skića mnohostronske móžnosće za diferencowanu wučbu a kreatiwne rozestajenje z wučbnymi wobsahami. Papjera, nožicy, čorny pisak a dobre ideje su trjeba, zo by stawizna za rozkładowace widejo w ramiku šulskeje wučby nastała. Kompleksne wobsahi rozklučować a na kreatiwne wašnje sobušulerjam prezentować, je narok a runočasnje pohon tuteje metody. Šulerki a šulerjo wuwiwaja a skrućuja w samostatnym skupinskim dźěle swoju wěcnu, socialnu a medijowu kompetencu. Na zakładźe konkretnych přikładow maja wobdźěleni na dźěłarničce metodu “explainity” zeznać a nałožować. Prošu přinjesće sej Waš smartphone sobu.

Diana Šołćina I Beno Hoyer

Serbska wyša šula “Michał Hórnik” Worklecy

Diana Šołćina je wukubłana wučerka za stawizny a sport. Wona wuwučuje na Serbskej wyšej šuli “Michał Hórnik” Worklecy nimo toho towaršnowědu a skutkuje po wotpowědnym dalekubłanju jako poradźowaca wučerka.

Beno Hoyer je wukubłany wučer za stawizny a nabožinu. Won wuwučuje na Serbskej wyšej šuli “Michał Hórnik” Worklecy nimo toho towaršnowědu.