Download
program - 3. fachowy dźeń 2plus
wotběh 3. fachowy dźeń 2plus.pdf
Adobe Acrobat Dokument 484.2 KB


Staršiski wječor z Andreju Dufner a Oliverom Sesemannom:

 

Dźěći a młodostnych akiwěrować a podpěrać

      Kak wutworju doma wuknjenje spěchowacu atmosferu?

      Kak posudźuju derjeměće swojeho dźěsća?

      Kak wukładuju jeho rěč ćěła a što sam(a) wuprudźam?

      Kak móžu komunikaciske zamóžnosće swojeho dźěsća a wuměnu z druhimi spěchować?

      Kak móžu rěčne hry do wšědneho dnja swójby zapřijeć?

      Kak móže so skrućenje wědy z hru we wšědnym dnju stać?

      Kak wobchadźam z mylenjemi wuwića, na kotrež pola swojeho dźěsća tukam?



Krótkopřednoški w forumje:

 

Kak wěm, što ty wěš?  W bilingualnej wučbje systematisce wěcnofachowu literalitu (Fachliteralität) wuwić - Model "Didaktiskeho žra za diskursy pozbudźowacu wěcnofachowu wučbu"

 

Wopisować, přirunować, rozjasnjeć, wuhódnoćeć, posudźować, diskutować, wopodstatnjeć atd. su, kaž w kóždej wěcnofachowej wučbje, tež w bilingualnej wučbje typiske šulerske aktiwity. Wone sej aktiwne kognitiwne a wosobinske rozestajenje z fachowymi informacijemi a prašenjemi w cuzej rěči žadaja (input, reorganizacija). Runočasnje dyrbja šulerki a šulerjo sami fachowe wuprajenja w tutej rěči formulować, zo bychu k zaměrej dóšli docpěli (zakónčenje, output). Pokazuje so potajkim, zo njemóže so we wučbje jeničce wo přiswojenje wědy a přiswojenje zamóžnosćow jednać. Z tym njedźělomnje zwjazana je kompetenca wjesć wěcnofachowy diskurs jako zakładne wuměnjenje za wuknjenje w šulskim/akademiskim konteksće a za wobdźělenje na žiwjenju w 21. lětstotku.

Na te wašnje planowana wučba ...

  • staji wobsahi do konteksta, kotryž je za žiwjenje wuznamny,
  • wuwiwa kompetency w jednanskim wobchadźe z wobsahami a wědu a hódnotami,
  • staja awtentiske narokowe  situacije do srjedźišća, kotrež hodźa so wobdźěłać,
  • produkuje wuknjenske produkty, kotrež hodźa so wuhódnoćić,
  • spěchuje reflektowanje a metakognitiwne myslenje.

Impulsowy přednošk wěnuje so slědowacym prašenjam:

  • Kak móžu eficientnu a efektiwnu wěcnofachowu wučbu planować, kotraž systematisce k wutworjenju wěcnofachoweje literality wjedźe?
  • Kak zwěsću funkcionalne wuknjenske produkty?
  • Kak zestajam nadawki, kotrež su šulerjej bliske a pozbudźowace za proces wuknjenja a za diskursy?
  • Kak zwěsću a wuwiwam funkcionalne rěč podpěrowace systemy?
  • Kak  móžu tute kwality pod wuměnjenjemi wšědneho dnja spušćomnje reprodukować?

Z toho so potom přewidne mnóstwo přenošujomnych principow za wuběranje a inscenowanje wučbneho předmjeta wotwodźuje. Tute “myslenske graty” so w modelu “Didaktiskeho žra za diskursy pozbudźowacu wěcnofachowu wučbu”  zjimaja a funkcionalnje na so poćahuja. Model bu prěnjotnje za wukubłanje a dalekubłanje w předmjeće geografija w Schleswigsko-Holsteinskej wuwity a wuspěšnje wupruwowany. Wón ma so tu hromadźe z flankěrowacymi modelemi jako myslenski grat za systematiske planowanje bilingualneje wučby předstajić, kotraž je na wěcnofachowu literalitu wusměrjena. 

Download
Didaktischer Kern eines Diskurse anregenden Unterrichts
Sesemann Abstract 20181027.pdf
Adobe Acrobat Dokument 420.1 KB

Oliver Sesemann

Institut za wuwiwanje kwality na šulach Schleswigsko-Holsteinskeje

Oliver Sesemann je wukubłany wučer za jendźelšćinu a geografiju. Hižo wjele lět dźěła jako studijny nawoda a krajny fachowy poradźowar za předmjet geografija kaž tež jako krajny fachowy poradźowar za bilingualnu wučbu při Instituće za wuwiwanje kwality na šulach Schleswigsko-Holsteinskeje. Wón organizuje mjeztym 9. Krajny fachowy dźeń za bilingualnu wučbu.  


 

Rěč ćěła, empatija a respektowanje sobučłowjeka we wšědnym dnju wučerja

 

Wučerki a wučerjo posrědkuja wědu a woni činja to kóždy dźeń z pomocu metodow a dramaturgiskeho přihotowanja wobsaha. Dalši, runje tak wažny nadawk je, wćipnosć zbudźić a šulerjow a šulerki aktiwěrować, zo bychu nawuknyli ze sebje samych ćerpać. Zo by so tuta dowěra šulerja do sebje samoho sylniła, je namakanje indiwidualneho přistupa kóždemu šulerjej a kóždej šulerce wuměnjenje. To poradźi so wučerjam a wučerkam přez hódnoty kaž empatija a samsna runina a přez žiwu sebjeprezentaciju.

K tomu liči rěč ćěła runje tak kaž hłós a zaćuće za „rum wzać“ a „rum dać“.

Wuspěch wučbneje jednotki wowliwuje so tež přez komunikatiwne a ćěłorěčne kompetency. Abo hinak prajene: wobsahi móža bóle napjate być - hdyž so bjez žiwosće přednjesu, wotšaltuja tež najzwólniwiši připosłucharjo. Rěč ćěła, kotraž njeje reprezentatiwna, hektiske dychanje, dybawosć abo tendenca přespěšnje, přewótře, přemjelčo, přenjejasnje abo přepomału rěčeć, womučni druhich a da jich „preč poskać“ abo „preč hladać“. Dawaja techniki, z kotrymiž wučerjo a wučerki k prawemu wurazej dóńdu a přez to šulerki a šulerjow hišće bóle „docpěja“ hač dotal.

 

 -  Prezentacija njepředleži. -

Andrea Dufner

coach, trenarka za komunikaciju a ćělnu rěč z Freyburga (Unstrut) 

Andrea Dufner je załožerka a mějićelka agentury „přirodnje nawjedować“ [natürlich führen ©]. Ze swojim teamom koncentruje so na wuwiwanje nawjedowacych a coaching. Zaměr jeje dźěła je wuwiwanje awtentiskeje a přirodneje nawjedowanskeje kompetency.
Andrea Dufner ma dołholětne nazhonjenja z wšědnym dnjom nawjedowacych. Nimo toho je wjace hač 15 lět intensiwnje wuwučowała. Tak móžeše samostatny a jónkrótny dalekubłanski a coachingowy koncept nadźěłać. Tutón bazuje na cyłkownosći nawjedowanskich zamóžnosćow a wuraza a na zwisku mjez ćělnej prezencu a wobsahowym dźěłom.


 

Zhromadne wuknjenje w dobje inkluzije

 

Download
Zhromadne wuknjenje w dobje inkluzije-sb
Adobe Acrobat Dokument 852.4 KB

Sylwija Šěnowa I René Jacławk

Serbski gymnazij Budyšin

Sylwija Šěnowa je wukubłana wučerka za serbšćinu, etiku a biologiju. Wona wuwučuje wot lěta 2005 na Serbskim gymnaziju Budyšin a je fachowa poradźowarka za seršćinu na gymnazijach.

René Jacławk je wukubłany wučer za stawizny a sport. Wot lěta 2003 skutkuje na Serbskim gymnaziju w Budyšinje a je wot lěta 2011 nawoda tutoho gymnazija.



Dźěłarnički:

 

Potencial a wužiwanje internetoweje strony www.soblex.de

 

W dźěłarničce předstajeja so zakłady a žórła kaž tež rozdźělne scenarije wužiwanja resursow internetoweje strony www.soblex.de. Móžnosće jeje wužiwanja w šulskim konteksće so z wobdźělnikami diskutuja. Žro poskitka pod www.soblex.de je morfologiski generator za hornjoserbšćinu. Wón twori zakład za prawopisnu kontrolu a je analytiski grat za serbske słowne formy, sady a teksty.

 

Download
soblex.pdf
Adobe Acrobat Dokument 1.4 MB

dr. habil. Sonja Wölkowa

Serbski institut z. t. Budyšin

 

Sonja Wölkowa je nawodnica rěčespytneho wotrjada Serbskeho instituta z.t. w Budyšinje. Wona studowaše pólsku rěč a literaturu na uniwersiće Adama Mickiewicza w Poznanju. K jeje dźěłowym wobłukam słušeja mjez druhim frazeologija, stilistika a leksikografija hornjoserbšćiny. Tučasnje nawjeduje přihot rěčneho internetoweho portala za hornjoserbšćinu. Do tutoho konteksta zarjadujetej so kwalitatiwny management a rozšěrjenje hornjoserbskeje awtomatiskeje prawopisneje kontrole, kotraž je pod www.soblex.de wozjewjena.


 

Hornjoserbšćina jako šulska a wobchadna rěč – wuwića a tendency

 

W dźěłarničce so wo rozdźělnych rěčnych registrach a wo jich róli w šulskim kubłanju diskutuje. Aktualne wuwićowe tendency w zwisku ze spisownej a wobchadnej, wšědnej a šulskej resp. swójbnej a kubłanskej rěču so předstajeja. Na zakładźe přikładow ze šulskeje praksy so wo rěčnych normach diskutuje a wo tym, što so jako zmylk hódnoći. Analyza zmylkow a wašnje korigowanja stej tohorunja temje dźěłarnički.

Download
Hornjoserbšćina jako wšědna a kubłanska
Adobe Acrobat Dokument 2.5 MB

dr. Jana Šołćina

Serbski Institut z. t. Budyšin a Institut za sorabistiku Lipsk

Jako wědomostna sobudźěłarka Serbskeho instituta a docentka při Instituće za sorabistiku Lipšćanskeje uniwersity slědźi a wuwučuje dr. Jana Šołćina k slědowacym temam: • stawizny a přitomnosć hornoserbskeje spisowneje rěče • dwu- a wjacerěčnosć • bilingualne přiswojenje rěče • fachowa didaktika serbšćiny • didaktika bilingualneje wučby 


 

Kedźbliwosć a jeje wuznam za wuknjenje w šuli - kak ju trenować?

 

Wosebje w Americe a w Jendźelskej, ale tež w zapadnej Němskej, so kedźbliwosć dźeń a bóle w šulskej wokolinje zadomi. Wuwili su so wšelakore programy a wučerjo kaž tež šulerjo rozprawjeja wo dobrych wuskutkach: mjenje mylenjow a konfliktow, přijomniša wuknjenska atmosfera, wjace měra a wjesela. By kedźbliwosć tež našim serbskim šulam

 

tyła? Prjedy pak hač móžemy ju jako wučerjo šulerjam zbližić, dyrbimy ju sami za nas wotkryć a ju trenować. W tutej dźěłarničce zeznajomimy so ze wšelakorymi zwučowanjemi kedźbliwosće, kotrež hodźa so w krótkej a dlěšej formje jara jednorje do wšědneho dnja zatwarjeć a tohorunja (pozdźišo) ze šulerjemi w šuli přewjesć. Wšitcy su wutrobnje na kurs přeprošeni - znajomosće njejsu žane trěbne.

-  Prezentacija njepředleži. -

Dušan Šołta

swobodny docent für serbšćinu a meditaciju z Drježdźan

Dušan Šołta je wukubłany wučer za serbšćinu, chemiju a matematiku a dźěła jako docent za serbšćinu na Drježdźanskej Techniskej uniwersiće. Wot lěta 2012 do 2015 je w meditaciskim centrumje

Plum Village w Francoskej žiwy był a so do praksy kedźbliwosće zanurił. Po tym je wjele dalšich kursow, dźěłarničkow a dalekubłanje w zwisku z kedźbliwosću a meditaciju wopytał. W Drježdźanach přewjedźe kursy kedźbliwosće za studentow a šulerjow a je wotewrjenu meditacisku skupinu załožił.


 

Systematiske planowanje bilingualneje wučby, kotraž je na wěcnofachowu a rěčnu zdźěłanosć wusměrjena

 

Dźěłarnička nawjaza na prašenja impulsoweho přednoška:

  • Kak móžu eficientnu a efektiwnu wěcnofachowu wučbu planować, kotraž systematisce k wutworjenju wěcnofachoweje literality wjedźe?
  • Kak zwěsću funkcionalne wuknjenske produkty?
  • Kak zestajam nadawki, kotrež su šulerjej bliske a pozbudźowace za proces wuknjenja a za diskursy?
  • Kak zwěsću a wuwiwam funkcionalne rěč podpěrowace systemy?
  • Kak  móžu tute kwality pod wuměnjenjemi wšědneho dnja spušćomnje reprodukować?

Wobdźělnicy zestajeja pod nawodom swójske plany wučby. Woni su prošeni, wotpowědne wučbne materialije jako zakład dźěła sobu přinjesć.

 

 -  Prezentacija njepředleži. -

Oliver Sesemann

Institut za wuwiwanje kwality na šulach Schleswigsko-Holsteinskeje

Oliver Sesemann je wukubłany wučer za jendźelšćinu a geografiju. Hižo wjele lět dźěła jako studijny nawoda a krajny fachowy poradźowar za předmjet geografija kaž tež jako krajny fachowy poradźowar za bilingualnu wučbu při Instituće za wuwiwanje kwality na šulach Schleswigsko-Holsteinskeje. Wón organizuje mjeztym 9. Krajny fachowy dźeń za bilingualnu wučbu.  


 

Aktiwěrowaca sebjeprezentacija a rěč ćěła zapřijace wuknjenske hry za wšědny wučerski dźeń

Workshop skići hłósny, komunikatiwny a ćělnorěčny trening. Přez praktiske zwučowanja dóstanu wobdźělnicy wěstosć we wobchadźe z nawuknjenym. Prašenja kaž

  • “Kak móžu swoju sebjeprezentaciju wuhotować?”
  • „Kak docpěju suwerenu móc hłosa a dźerženje ćěła?“ a
  • „Kotre techniki móžu při tym tež swojim šulerkam a šulerjam posrědkować?“ abo
  • „Kotre (ćělnorěčne) wotpinanje pomha koncentraciju zdźeržeć?“

namakaja w tutym workshopje pomocliwu wotmołwu. Wón sensibilizuje wobdźělnikow za wažnosć ćělnych instrumentow dychanje, hłós, gestika, mimika, dźerženje ćěła a derje artikulowane rěčenje. Tute su w swojej optimalnej formje pomocliwe a njeparujomne, runje tak kaž kreatiwna dramaturgija.

Zakładne prašenja k swójskemu a cuzemu zaznaću a přewinjenje zwučenych ćělnych a zadźerženskich mustrow su runje tak tema kaž komunikatiwne wuměnjenja, kotrež su za wuměnu trěbne. Nimo toho móža wobdźělnicy wuknyć, kak móža na přikład bojazliwym šulerjam a šulerkam pomhać, prezentniši być, a tež, kak we wučbje z mylenjemi wobchadźeja, kotrež wotběh wučby haća.

 

-  Prezentacija njepředleži. -

Andrea Dufner

coach, trenarka za komunikaciju a ćělnu rěč z Freyburga (Unstrut) 

Andrea Dufner je załožerka a mějićelka agentury „přirodnje nawjedować“ [natürlich führen ©]. Ze swojim teamom koncentruje so na wuwiwanje nawjedowacych a coaching. Zaměr jeje dźěła je wuwiwanje awtentiskeje a přirodneje nawjedowanskeje kompetency.
Andrea Dufner ma dołholětne nazhonjenja z wšědnym dnjom nawjedowacych. Nimo toho je wjace hač 15 lět intensiwnje wuwučowała. Tak móžeše samostatny a jónkrótny dalekubłanski a coachingowy koncept nadźěłać. Tutón bazuje na cyłkownosći nawjedowanskich zamóžnosćow a wuraza a na zwisku mjez ćělnej prezencu a wobsahowym dźěłom.


 

Zmylki jako struturěrowany planowanski zakład za dobyće indiwidualneho dohlada prawopisnych kompetencow jednotliweho šulerja

 

W dźěłarničce so metoda efektiwneho korigowanja zmylkow bliže předstaja, z pomocu kotrejež sej wučerjo spěšny a strukturowany dohlad do prawopisneje kompetency jednotliweho šulerja stworja. Tute systematiske postupowanje słuži tomu, zo zamóža wučerjo konkretny material za wotpowědnych šulerjow abo wotpowědne skupiny šulerjow zaměrnje zestajeć. Zdobom hodźi so z tutym postupowanjom za wšitkich na wuknjenskim procesu wobdźělenych bjezposrědnja transparenca wo indiwidualnych prawopisnych zamóžnosćach dźěsća docpěć.

 

-  Prezentacija njepředleži. -

Daniela Knoblichowa

Krajny zarjad za šulu a kubłanje 

Daniela Knoblichowa je fachowa wukubłanska wjednica w fachowej didaktice serbšćina a němčina při Wučenskim hamće za zakładnu šulu Krajneho zarjada za šulu a kubłanje (LaSuB), wotnožka Drježdźany. Nimo toho je fachowa poradźowarka za serbšćinu po koncepće 2plus a serbšćinu ISL (intensiwne wuknjenje rěče) při LaSuB, wotnožka Budyšin.


 

LRS – wosebite ćeže w čitanju a prawopisu

 

LRS (Lese- Rechtschreibschwäche) je wosebita forma wuknjenskich mylenjow, kotraž so wosebje wobmjezuje na přiswojenje čitanja a prawopisa. Samozrozumliwy wuskutkuje so falowace wukmanjenje w čitanju a prawopisu na wuwićowe perspektiwy a powšitkownu žiwjensku zdźěłanosć čłowjeka. Z psychologiskeho wida su w tutym zwisku wosebje tež wuskutki na powšitkownu wuknjensku motiwaciju a wuwiće sebjedowěry dźěsća wuznamne. Dźěłarnička ma zaměr, z šulsko-psychologiskeje perspektiwy wědu k móžnym přičinam LRS a k jeje rozeznawanju wot druhich wuknjenskich mylenjow sposrědkować. Maja so móžnosće pokazać, LRS jako wučer z časom spóznać a dźěćo wotpowědnje we wuknjenju podpěrować. Spóznać LRS pola dwurěčnych dźěći je wosebite wužadanje. Na zakładźe analyzoweje pomocy, kotraž je so wosebje za dźěło ze serbskimi zakładnymi šulerjemi wuwiła, maja so w dźěłarničce wosebitosće diagnostiki pola dwurěčnych dźěći diskutować.

Download
LRS.pdf
Adobe Acrobat Dokument 8.5 MB

dr. Jana Domelwa

Krajny zarjad za šulu a kubłanje

Dr. Jana Domelowa je diplomowa psychologowka a dźěła w referaće za podpěranske systemy při  Krajnym zarjedźe za šulu a kubłanje jako šulska psychologowka. K jeje nadawkam słuša diagnostika a poradźowanje za šulerjow, staršich a pedagogow k prašenjam šulskeho wuwića, wuknjenskich a zadźerženskich mylenjow.


 

Explainity – Kak ze šulerjemi rozkładowanske wideja nadźěłamy

 

“Explainity education-projekt” je po wuprajenju wobhospodarjow webstrony www.explainity.de/education-project/ přinošk k runoprawnemu přistupej ke kubłanju. Jich narok je kompleksne temy zjednorjeć a wšitkim spřistupnjeć. Metoda “explainity” skića mnohostronske móžnosće za diferencowanu wučbu a kreatiwne rozestajenje z wučbnymi wobsahami. Papjera, nožicy, čorny pisak a dobre ideje su trjeba, zo by stawizna za rozkładowace widejo w ramiku šulskeje wučby nastała. Kompleksne wobsahi rozklučować a na kreatiwne wašnje sobušulerjam prezentować, je narok a runočasnje pohon tuteje metody. Šulerki a šulerjo wuwiwaja a skrućuja w samostatnym skupinskim dźěle swoju wěcnu, socialnu a medijowu kompetencu. Na zakładźe konkretnych přikładow maja wobdźěleni na dźěłarničce metodu “explainity” zeznać a nałožować. Prošu přinjesće sej Waš smartphone sobu.

Download
Explainity-1.pdf
Adobe Acrobat Dokument 734.9 KB
Download
hodnocenje explainity.pdf
Adobe Acrobat Dokument 50.3 KB
Download
VIDEO-2018-10-29-11-10-58.mp4
MP3 Audio Datei 15.5 MB

Diana Šołčina I Beno Hojer

Serbska wyša šula „Michał Hórnik“ Worklecy

Diana Šołćina je wukubłana wučerka za stawizny a sport. Wona wuwučuje na Serbskej wyšej šuli “Michał Hórnik” Worklecy nimo toho towaršnowědu a skutkuje po wotpowědnym dalekubłanju jako poradźowaca wučerka.

 

Beno Hoyer je wukubłany wučer za stawizny a nabožinu. Wón wuwučuje na Serbskej wyšej šuli “Michał Hórnik” Worklecy nimo toho towaršnowědu.